ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: ΜΙΑ ΒΑΣΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ, ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΑΣ, ΚΑΤΑ ΤΟΝ Π. Ι. ΡΩΜΑΝΙΔΗ!

 «Μια βασική διαφορά της Ορθοδοξίας από τις Θρησκείες,

που αφορά στη σωτηρία μας, κατά τον Καθηγητή π. Ι. Ρωμανίδη»

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων

 

Πολλές φορές, παρακολουθώντας τις θέσεις και τις απόψεις, που εκφράζονται από  κάποιους παράγοντες του Τύπου ή εκπροσώπους διαφόρων φορέων, για εκκλησιαστικά θέματα, διαπιστώνουμε ότι οι πλείστοι από αυτούς δεν γνωρίζουν τον πραγματικό ρόλο της Εκκλησίας και δεν κατανοούν ότι, σύμφωνα με τη φύση της αλλά και με τον σκοπό της υπάρξεώς της, η Εκκλησία είναι διαφορετική από  αυτό που ονομάζουμε «Θρησκεία» ή «Θρησκείες».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία,  καλεί τους πιστούς της στη μόνη Οδό, στην μόνη Ζωή και στη μόνη Αλήθεια, που είναι το πρόσωπο του Ιησού Χριστού και που αποτελεί τον μοναδικό τρόπο ζωής για τη σωτηρία όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων. Όντως η εν Χριστώ σωτηρία των ανθρώπων δεν έρχεται διά Μαγείας στον άνθρωπο, αλλά μέσω της Ασκήσεως και της Καθάρσεως, δηλαδή, μέσω της θεραπείας του ανθρώπου, από τα πάθη, έργο, που έχει αναλάβει και διακονεί η Εκκλησία.
Η  θρησκεία, από την άλλη πλευρά, είναι  πανανθρώπινο φαινόμενο, καθώς δεν υπάρχει λαός ή έθνος, που να μην πιστεύει σε κάποιον Θεό, δεν υπάρχει άνθρωπος, που να μην πιστεύει κάπου, ακόμα και αν αυτό δεν είναι κάτι πνευματικό, αλλά κάτι υλικό, φθαρτό και γήινο.
Από τις πρώτες αναζητήσεις των ανθρώπων ήταν ο Θεός ή οι Θεοί, άλλοτε, για να αντιμετωπίσουν προσωπικές καταστάσεις της ζωής τους και, άλλοτε, για να ερμηνεύσουν, γενικότερα, κοσμοθεωρητικά θέματα.
Η ορθοδοξία, όμως, όπως διδάσκει ο Καθηγητής μας, Μακαριστός π. Ιω. Ρωμανίδης, «ξεχωρίζει από τις Θρησκείες, από ένα μοναδικό φαινόμενο, που δεν υπάρχει σ’ αυτές, το ανθρωπολογικό και θεραπευτικό», διότι η Ορθοδοξία, προσφέρει μια αγωγή, που θεραπεύει την ανθρώπινη προσωπικότητα.
Η Ορθοδοξία είναι Αποκάλυψη του Θεού, που στοχεύει στην διά του Ιησού Χριστού λύτρωση των ανθρώπων. Προς τούτο, δεν έχει, σαν κύρια μέριμνά της, την προετοιμασία των μελών της για την μετά θάνατον ζωή, για να τους εξασφαλίσει, δηλαδή, μια θέση στον Παράδεισο.
 Υπάρχει, βέβαια, μια μερίδα πιστών, που «έχουν συσχετίσει την Ορθοδοξία, αποκλειστικά, με την αιώνια ζωή. Και αυτοί δεν κάνουν και πολλά πράγματα σ’ αυτήν την ζωή, αλλά περιμένουν να πεθάνουν, για να πάνε στον Παράδεισο».
Μια άλλη μερίδα πιστών, επίσης, ενδιαφέρονται, όχι για την άλλη ζωή, αλλά κυρίως, γι’ αυτήν εδώ τη ζωή. Δηλαδή, για το πώς θα τους βοηθήσει η Ορθοδοξία να ζήσουν καλά σ’ αυτήν τη ζωή…, να μην αρρωσταίνουν, να αποκαθίστανται τα παιδιά τους, να πηγαίνουν καλά οι δουλειές τους, οπότε, αυτοί οι Χριστιανοί δεν διαφέρουν, κατά πολύ, από τους πιστούς των Θρησκειών».
Και αυτό, καθώς, κατά παρόμοιο τρόπο, κάποιες Θρησκείες ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους, που ζουν σε αυτήν τη ζωή, «ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν τις ασθένειες, τις θλίψεις, τις στεναχώριες, τις καταστροφές, τους πολέμους, δηλαδή, να καλούν τους Θεούς τους να τα τακτοποιούν όλα, κατά τις ανάγκες ή τις επιθυμίες τους. Παράλληλα, επίσης, θέλουν τους Θεούς βοηθούς, για να φροντίζουν και για τη μέλλουσα ζωή, ώστε να επικρατήσει η δικαιοσύνη και να επανέλθει η ψυχή τους στην ευδαιμονία.
Θρησκεία, για τον Καθηγητή π. Ιω. Ρωμανίδη, σημαίνει δεισιδαιμονία. Ο Θρησκευόμενος, δηλαδή, «καταφεύγει στη θρησκεία  είτε για βοήθεια, για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες του, στον κόσμο αυτόν, είτε από τον φόβο του θανάτου, είτε από φτώχεια, είτε από ψυχολογική ανασφάλεια».
Στο πλαίσιο αυτό κάποιες Θρησκείες συνδέονται στενά με τη Μαγεία, ως εξευμένιση του Θεού, με τη Δεισιδαιμονία, ως ταύτιση του Θεού με την κτίση και με τον Μυστικισμό, ως επαναφορά της αθάνατης ψυχής στον κόσμο των ιδεών, από τον οποίο εξέπεσε. 
Και οι τρεις αυτές περιπτώσεις (Μαγεία, Δεισιδαιμονία, Μυστικισμός), κατά τον π. Ιω. Ρωμανίδη, «συνιστούν πνευματική ασθένεια, αφού είναι πίστη σε έναν ανύπαρκτο Θεό. Η Ορθοδοξία γνωρίζει καλώς τη νόσο της θρησκείας και τον Ιατρό που τη θεραπεύει, δηλαδή, τον Κύριο της Δόξης, τον Ιατρό των ψυχών και των σωμάτων ημών».
Εκείνος, θεράπευσε τη νόσο αυτή στους φίλους και πιστούς Του, προ της Ενσαρκώσεώς Του και συνεχίζει, ως Θεάνθρωπος, να την θεραπεύει και να αγιάζει τα μέλη της, με το Σώμα και το Αίμα του στην Εκκλησία Του.
Μάλιστα, ο π. Ιω. Ρωμανίδης τονίζει, από θεολογικής πλευράς, ότι οι οπαδοί των Θρησκειών χαρακτηρίζονται από τους Πατέρες, ως άθεοι, γιατί πιστεύουν και λατρεύουν έναν Θεό, προϊόν της διάνοιας ή της φαντασίας τους, που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.
Οι Χριστιανοί  διδάσκονται και βοηθούνται από τον Χριστό, να αποβάλουν τη Μαγεία, τη Δεισιδαιμονία, τον Μυστικισμό, να αρνηθούν, συνεπώς, τα είδωλα και τη λατρεία τους και να μετέχουν στην Άκτιστη ενέργεια του Θεού.
Όντως, οι πιστοί των Θρησκειών φαίνεται ότι δεν διαφέρουν από τους άθεους, διότι και οι μεν και οι δε, εν γνώσει ή εν αγνοία τους, πιστεύουν σ’ έναν ανύπαρκτο Θεό.
Επομένως, όταν μιλάμε για πίστη του ανθρώπου στον Θεό, εννοούμε την πίστη στον αληθινό και πραγματικό και όχι στον φανταστικό Θεό.
Στην Ορθοδοξία, ωστόσο, ο Ενανθρωπήσας Θεός και Θεάνθρωπος είναι Εκείνος, που, συνέδεσε, στο ίδιο το Σώμα του, τον αληθινό Θεό και τον αληθινό Άνθρωπο και προσδιόρισε, με τη διδασκαλία Του, το περιεχόμενο της αληθινής και συγκεκριμένης αποκαλυπτικής πίστεως των πιστών.
Το Άγιο Πνεύμα, επίσης, είναι Εκείνο, που τη χορηγεί, χαρισματικά, ως προσωπική Πεντηκοστή, ανάλογα με την πνευματική καθαρότητα και δεκτικότητα εκάστου και η οποία   επικεντρώνεται σε τρία στάδια θεραπευτικής αγωγής: Στην κάθαρση, στον Φωτισμό και στη Θέωση.
Κατά τον Καθηγητή π. Ιω. Ρωμανίδη, μάλιστα, «οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, δεν ενδιαφέρονται για το τι θα συμβεί στον άνθρωπο μετά θάνατον, αλλά για το τι θα γίνει ο άνθρωπος σ’ αυτήν τη ζωή. Μετά θάνατον, δεν υπάρχει θεραπεία του νου, οπότε πρέπει, σ’ αυτήν τη ζωή, ν’ αρχίσει η θεραπεία, διότι “εν τω Άδη, ουκ έστι μετάνοια”».
Κάθε άνθρωπος, από θεολογικής πλευράς, «είτε είναι Ορθόδοξος, είτε Βουδιστής, είτε Ινδουϊστής, είτε άθεος, είτε αγνωστικιστής, θα δει τη δόξα του Θεού, κατά το κοινό τέλος της ανθρωπότητας, στη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, αλλά, με μια διαφορά: Οι μεν σεσωσμένοι θα δουν τη δόξα του Θεού, ως Φως γλυκύτατο και ανέσπερο, οι δε κολασμένοι, θα δουν την ίδια δόξα του Θεού, αλλά, ως πυρ καταναλίσκον, σαν φωτιά που θα τους καίει. Το γεγονός ότι όλοι θα δούμε  την ίδια δόξα του Θεού είναι αληθινό και αναμενόμενο, που θα γίνει, είτε το θέλομε, είτε όχι».
Οπότε, στην Εκκλησία, δεν προετοιμαζόμαστε, για να δούμε τον Δοξασμένο Θεό, διότι αυτό θα γίνει οπωσδήποτε, αλλά, για να μπορέσουμε να τον δούμε, ως Ευλογημένο Φώς, που αναπαύει και όχι ως φωτιά, που κατακαίει.
Αυτή η προετοιμασία  των μελών της Εκκλησίας αλλά και όλων των ανθρώπων, που θέλουν να δουν τον Θεό, ως Φως ευφρόσυνο, είναι, στην ουσία της, μία θεραπευτική αγωγή, η οποία πρέπει να αρχίσει και να τελειώσει σ’ αυτήν τη ζωή.
Όλοι οι άνθρωποι, επομένως, ως έχοντες την εικόνα του Θεού και τον προορισμό να φτάσουμε στην ομοίωσή μας με τον Θεό, μέσω της Χάριτός Του, χρειαζόμαστε θεραπεία, διότι όλοι έχουμε ευθύνη, ενώπιον του Θεού, να αρχίσουμε και να τελειώσουμε αυτό το έργο, σήμερα, σ’ αυτήν τη ζωή, διότι μόνον σ αυτήν τη ζωή μπορούμε να το κάνουμε και, μόνον εμείς οι ίδιοι, ευθυνόμαστε γι’ αυτό, στο πλαίσιο της συμμετοχής μας  στην εκκλησιαστική και μυστηριακή ζωή.
Ο Χριστός μας υπέδειξε τον Εαυτό Του, ως τον δρόμο, λέγοντας: «Εγώ ειμι η Οδός» (Ιω. 14, 6). Ποια Οδός, όμως; Η Οδός, όχι μόνον προς την άλλη ζωή, αλλά, πρωτίστως, η Οδός της μετανοίας, της θεραπείας και της επιστροφής στον Θεό σ’ αυτήν εδώ τη ζωή. Η Οδός προς τον Πατέρα Του και Πατέρα μας.
Ο Χριστός, ήλθε και έρχεται, «ο αυτός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. 13, 8), διά της διαρκούς Θείας Του Αποκαλύψεώς, εν Πνεύματι Αγίω, και καλεί όλους τους ανθρώπους στην Εκκλησία Του, δείχνοντάς τους τον δρόμο προς τον Πατέρα.
 Στον κάθε άνθρωπο υπάρχουν δύο επιλογές ή να ακούσει και να πιστέψει τον Χριστό ή να ακούσει και να πιστέψει τον διάβολο. Το λέει ο ίδιος ο Ιησούς, δείχνοντας τον θεραπευτικό ρόλο της πίστεως, εν τη Εκκλησία: «Ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται, ο δε απιστήσας κατακριθήσεται» (Μάρκ. 16, 16).
Εκείνοι, που θα ακούσουν και θα υπακούσουν στην Κλήση Του για συμπόρευση, στην Οδό Του, είναι, όπως λέει σε άλλη διδασκαλία Του ο  Χριστός, «οι υιοί της Βασιλείας, οι δίκαιοι», οι οποίοι, στην Τελική Κρίση, «εκλάμψουσιν, ως ο ήλιος εν τη Βασιλεία του Πατρός αυτών». Θα μπορούν, συνεπώς, να βλέπουν Τον Θεό και εδώ και στην άλλη ζωή, ως λυτρωτικό και σωτήριο Φως, που θα ευφραίνει.
Εκείνοι, που δε θα ανταποκριθούν και δεν θα συμπορευτούν με τον Χριστό, σε αυτήν τη ζωή, στο πλαίσιο της προληπτικής θεραπευτικής μεθόδου της Εκκλησίας, είναι «τα ζιζάνια, οι υιοί του πονηρού», οι ποιούντες «τα σκάνδαλα και τις ανομίες», τους οποίους οι Άγγελοι του Θεού, «συλλέξουσιν και βαλούσιν αυτούς εις την κάμινον του πυρός». Δεν θα μπορούν, συνεπώς, να βλέπουν το Φως της Δόξας του Θεού, όπως θα το βλέπουν οι δίκαιοι, αλλά ως Φως κολάσεως, που θα κατακαίει.
Και επειδή ο δίκαιος Κριτής «αποδώσει εκάστω κατά τα έργα αυτού» (Ρωμ. 2, 6),  η θέα του Θείου Φωτός, είτε ως (θέωση) είτε ως (κόλαση), είναι θέμα ελεύθερης επιλογής του τρόπου ζωής κάθε ανθρώπου, ο Ιησούς κλείνει την περιγραφή της Κρίσεως λέγοντας: «Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω» (Αυτός που έχει αυτιά, για να ακούει και να ρυθμίζει τη ζωή του, ας ακούει) (Ματθ. 13, 36-43).
 
thriskeftika.blogspot.com

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ, ΩΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ

 Το Τριώδιο, ως οδηγός για την ψυχοσωματική κάθαρση

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων

 

Το Τριώδιο, αποτελεί μια πνευματική περίοδο, που μας προσγειώνει στην αλήθεια μας. Που μας θυμίζει τον σκοπό της ζωής μας και τα όριά της. Που μας δείχνει την ματαιότητα των σκοπών, των επιδιώξεων και των προτεραιοτήτων μας. Που μας επαναφέρει στην υπαρξιακή μας πραγματικότητα. Που μας οδηγεί στον δρόμο, που ίσως χάσαμε.
Είναι μια Περίοδος, που ζούμε κάθε χρόνο για να μας θυμίζει τον ρόλο του χρόνου στη ζωή μας αλλά και το καίριο θέμα, που συνήθως ξεχνάμε, τον τρόπο επιστροφής στην αφετηρία που ξεκινήσαμε.
Το Τριώδιο της Εκκλησίας, μας διδάσκει και μας επιμορφώνει, για μια ακόμη φορά, μέσω της λατρείας, της Προσευχής, της Νηστείας, της Εγκράτειας, της Κάθαρσης, της Αγάπης και όλων των Αρετών, στον τρόπο ζωής και σωτηριακής επικοινωνίας μας  με τον Θεό και τον συνάνθρωπο.
Το εκκλησιαστικό Τριώδιο, ως πνευματική πυξίδα, μας προσανατολίζει στα μυστικά των σταδίων των αρετών, κατά τη χριστιανική διδασκαλία, που έχουν ως αφετηρία τους τη μεγάλη απόφαση της μετάνοιας, το θαύμα του Θεού για τη σωτηρία μας, «τη θεία δωρεά, που ανυψώνει τον άνθρωπο, από τον Άδη στο φως του Θεού», κατά τον Άγιο Σωφρόνιο του Έσσεξ.
Το Τριώδιο, με όλη τη θεία Σοφία, που το στολίζει, αποτελεί τη μόνη ορθή αρχή και βάση της πνευματικής μας ζωής. Ο δρόμος της μετάνοιας που μας προσφέρει, δεν είναι απλώς ένας εσωτερικός αγώνας αυτοκριτικής του εαυτού μας, αλλά μια συνειδητή ομολογία ότι, για να πλησιάσουμε τον Λυτρωτή του κόσμου, το πρώτο και κύριο είναι η ταπείνωση.
Η ταπείνωση έχει, ως πνευματικό τέκνο της, την κάθαρση. Κάθαρση, ωστόσο, δεν αποφασίζει να κάνει κάποιος, όταν αισθάνεται και πιστεύει πως είναι καθαρός. Γι’ αυτό το πρώτο βήμα, που χρειάζεται να κάνουμε, για να μπούμε στο στάδιο της κάθαρσης του Τριωδίου είναι να αποδεχθούμε, εν ταπεινώσει, ότι είμαστε  αμαρτωλοί, ανάξιοι και ακάθαρτοι και ότι η μόνη ελπίδα μας είναι να μας προσλάβει Εκείνος, ο Αναμάρτητος, στο Σώμα του, με την αγάπη, το έλεος και την ευσπλαχνία Του και να μας βοηθήσει διά του Αγίου Πνεύματος, να καθαριστούμε από πάσης κηλίδος.  
Κάθε βήμα, όμως, για την κάθαρση, είναι ανάγκη να συνοδεύεται από την ταπεινότητα και την αίσθηση της αμαρτωλότητας. Το «Κύριε ελέησόν με τον αμαρτωλό», είναι ανάγκη να γίνει συνοδός της ζωής μας.
Για τους Αγίους μας, αποτέλεσμα της αληθινής ταπείνωσης είναι η αληθινή μετάνοια. Η διά της ταπεινώσεως μετάνοια μας διδάσκει πώς να αποβάλουμε από μέσα μας κάθε πονηρή σκέψη και κάθε κοσμική και βιωτική μέριμνα, που απειλούν και εμποδίζουν την πνευματική μας πρόοδο και κάθαρση.
Ο Άγιος Σωφρόνιος θεωρούσε πολύ σημαντικό, στην πνευματική μας πορεία, το να μπορούμε να αποδειχθούμε όχι άξιοι, αλλά «ανάξιοι του Θεού». Αυτό, όντως, μπορεί να επιφέρει μια τεράστια αλλαγή στη ζωή μας, καθώς θα μας απαλλάξει από τις αγωνίες, τις έγνοιες και τις φροντίδες που γεμίζουν τις ψυχές μας, όταν γινόμαστε δούλοι των βασικών και θεμελιακών παθών της κοσμικής ζωής: Της φιλοπλουτίας, της φιλοδοξίας και της φιληδονίας. Να γιατί ο Απ. Παύλος ομιλεί για την ελευθερία από τη δουλεία των παθών. Σε αυτήν την απελευθέρωση από τα πάθη βοηθά η νηστεία του Τριωδίου.
 Η πρώτη νηστεία που προτείνει το Τριώδιο είναι εκείνη του Εγωϊσμού, της υψηλοφροσύνης. Έτσι, γεννιέται η ταπείνωση, που μας βοηθάει να αισθανθούμε την αναξιότητα που βίωνε ο Τελώνης, σκυμμένος καθώς ήταν σε μια γωνιά του Ναού: «Και ο Τελώνης στεκόταν μακριά από το θυσιαστήριο και δεν ήθελε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό, αλλά κτυπούσε το στήθος του, λέγοντας: «Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» (Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό και συγχώρησέ με)» (Λουκ. 18, 13).
 Ο υπερήφανος άνθρωπος, όπως ήταν ο Φαρισαίος,  δεν μπορεί να μετανοήσει, διότι η μετάνοιά του είναι πλασματική και υποκριτική, είναι μετάνοια των χειλέων και όχι της καρδιάς, μετάνοια λεκτική και όχι ουσιαστική, μετάνοια επιδεικτική, τυπική και ψεύτικη και όχι αληθινή, καθώς δεν έχει, ως αφετηρία της, την ταπείνωση, όπως βεβαιώνει με τη στάση του ο ίδιος:
«Ο Φαρισαίος, προσευχόμενος στάθηκε αγέρωχα και επιδεικτικά για να προκαλεί εντύπωση, για να δοξάσει τον εαυτό του και τις αρετές του νόμου, που εφάρμοζε, συγκρίνοντάς τον, μάλιστα, με τους άλλους: Θεέ μου σε ευχαριστώ, γιατί δεν είμαι, όπως οι άλλοι άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί ή όπως αυτός ο τελώνης. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, δίδω το ένα δέκατο από όλα όσα αποκτώ» (Λουκ. 18, 11-12).
Κρίνει μόνος του τον εαυτό του και καμαρώνει, θεωρώντας πως είναι άξιος έναντι του Θεού και πως έχει ήδη κατακτήσει, με τις πράξεις του, τον Παράδεισο. Ακολουθούσε την Ιουδαϊκή παράδοση, όπου οι άνθρωποι είχαν μάθει να προσεύχονται, τυπικά και να τηρούν τον νόμο ευσεβιστικά και θρησκόληπτα, αλλά, μόνον εξωτερικά, χωρίς ταπείνωση,  συντριβή, μεταμέλεια, επιστροφή, δηλαδή, χωρίς αληθινή μετάνοια. Θεωρεί ότι η επικοινωνία του με τον Θεό, αποτελεί το πρότυπο της σχέσεως με τον Θεό, ότ  εκφράζει το θέλημα του Θεού και πανηγυρίζει γι  αυτήν, με τόση περηφάνια για τη δικαίωσή του, που είναι βέβαιος ότι κανείς δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση.
Το Τριώδιο, όμως, εκφράζοντας το νέο Πνεύμα, που έφερε ο Θεάνθρωπος στον κόσμο, μας προσγειώνει στην ορθόδοξη πνευματικότητα, που είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και  μας προτρέπει να απομακρυνθούμε από τέτοιες ψεύτικες αγκυλώσεις εγωϊσμού και αυτοϊκανοποίησης, για κατορθώματα που δεν ευλογεί ο Θεός, Γι’ αυτό ο Χριστός συμβουλεύει: «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται». «Ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν».
Και ο Ιερός Χρυσόστομος επισημαίνει: «Η κατάβαση της ταπεινώσεως γίνεται ανάβαση. Η ταπείνωση είναι η θύρα της βασιλείας. Τίποτε δεν είναι υψηλότερο από την ταπεινοφροσύνη».
Στο Τριώδιο, η μετάνοια γίνεται γέφυρα για τη δικαίωση, όχι από μας, αλλά από τον Θεό, καθώς μόνον Εκείνος είναι ο Κριτής μας. Ο άνθρωπος, μετανοώντας, δοξάζει τον Θεό και ο Χριστός, τότε, τον συγχωρεί, τον ανακαινίζει και τον δοξάζει, ως καθαρό πλέον άνθρωπο, δείχνοντάς του το Φως της δόξας του, από αυτήν τη ζωή.
 Έτσι, ο δοξάζων τον Θεό, προσφέρει σ’ Αυτόν την καθαρά καρδία και Εκείνος δοξάζει αυτήν την καρδία και του χορηγεί την άκτιστη ενέργειά του, του προσφέρει τη θέα του Εαυτού του, το Φως της Δόξας Του, από αυτήν τη ζωή: «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Μέσα στο Τριώδιο της Ορθοδοξίας, προσφέρεται όλη αυτή η θεραπευτική αγωγή, που είναι συγκεκριμένη και έχει συγκεκριμένους καρπούς. 
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει ότι: «Ο Φιλάνθρωπος Πατέρας, δια του Υιού, μας συμφιλιώνει με τον Εαυτό του. Μας καλεί να εργαστούμε στον αμπελώνα Του για τους Εαυτούς μας και για τον αγώνα αυτόν μας δίνει μισθό. Τι απερίγραπτο μέγεθος φιλανθρωπίας. Ελάτε, μας λέει, πάρτε αιώνια ζωή, που προσφέρεται από μένα σε αφθονία. ‘Εγώ ήρθα για να έχουν ζωή και με το παραπάνω ζωή’.
 Αυτό το περίσσευμα ζωής είναι ο μισθός σε αυτούς που κοπίασαν για τους εαυτούς τους και καλλιέργησαν τους εαυτούς τους. Ας δούμε τι έκαναν όλοι αυτοί:
Πρώτα περιέκοψαν καθετί που ήταν περιττό και άχρηστο. Απομακρύνθηκαν εκούσια από καθετί, που ήταν εμπόδιο στην πνευματική τους καρποφορία και στον εσωτερικό τους πλουτισμό. Ποια είναι αυτά τα άχρηστα; Πλούτος, τροφή, ματαιοδοξία, κάθε πάθος ψυχής και σώματος πονηρό, κάθε άκουσμα και θέαμα και κάθε λόγος, που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην ψυχή.
Αν δεν φροντίσει κάποιος, με επιμέλεια, να κόψει όλα αυτά και να καθαρίσει τον βλαστό της καρδιάς, ποτέ δεν θα φέρει καρπό για αιώνια ζωή».
 
thriskeftika.blogspot.com

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ: ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΘΩΡΑΚΙΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΑΣ!

Απαιτούνται άμεσα μέτρα πνευματικής θωράκισης των νέων μας:
1) ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
2) ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Έχουν δικαιώματα και τα παιδιά των χριστιανών Ελλήνων!

Παναγιώτη Τσαγκάρη
Υπ. Δρ. Θεολογίας 

Σε εποχές όπου η Ελληνική Πολιτεία ενισχύει αδιάκριτα τα δικαιώματα κάθε είδους κοινωνικών ομάδων, προβάλλει λογικό το αίτημα για ενίσχυση από την Ελληνική Κυβέρνηση και συγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής στα σχολεία της χώρας μας, με στόχο την ισχυρή πνευματική θωράκιση της μαθητιώσας νεολαίας απέναντι σε κάθε είδους παρακμιακά και εκφυλιστικά φαινόμενα.

Στα πλαίσια αυτά οι γονείς και οι κηδεμόνες των ελληνοπαίδων, η Ιεραρχία της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και κάθε άλλος υπεύθυνος φορέας, οφείλουν να απαιτήσουν από την Ελληνική Κυβέρνηση, την ενίσχυση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής στα σχολεία της χώρας μας. Όλοι έχουμε υποχρέωση και μάλιστα, όταν η Πολιτεία νομοθετεί αντίθετα προς την Ορθόδοξη πίστη μας, να απαιτούμε με κάθε νόμιμο τρόπο, από την πλευρά της Κυβέρνησης,  αντισταθμιστικά μέτρα με πνευματικό πρόσημο που θα αναδεικνύουν και θα τονώνουν το Ορθόδοξο Χριστιανικό πιστεύω ιδιαίτερα στον ευαίσθητο χώρο της μαθητιώσας νεολαίας.

Προς την κατεύθυνση αυτή κινούμενη η Ελληνική Κυβέρνηση, αν θέλει να είναι αντικειμενική και να συμπεριφέρεται ισότιμα προς κάθε πολίτη της χώρας μας, θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε δύο σημαντικές διορθωτικές κινήσεις – πρωτοβουλίες οι οποίες και θα αναδεικνύουν την βούλησή της να μην αποκοπεί, οριστικά και αμετάκλητα, από το εκλογικό σώμα που διέπεται από χριστιανικές αρχές και το οποίο την στήριξε και την στηρίζει μέχρι τώρα εκλογικά, σύμφωνα με εκτιμήσεις δικών της στελεχών(1). Συγκεκριμένα οφείλει η Ελληνική Κυβέρνηση δια του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων να μεριμνήσει για: 

1.       Την διανομή κατ΄ έτος, του βιβλίου της Καινής Διαθήκης που θα περιλαμβάνει το αρχαίο κείμενο και την μετάφρασή του στη δημοτική, ως απαραίτητο σχολικό - μαθητικό βοήθημα, στους Ορθόδοξους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, μαζί με το βιβλίο των Θρησκευτικών, με το οποίο, εξάλλου, καλούνται να διδαχθούν στοιχεία της Καινής Διαθήκης. Υπέρ του αιτήματος αυτού συνηγορεί και η πληθώρα των ογκωδέστατων – πολυσέλιδων μαθητικών βοηθημάτων που διανέμονται στους μαθητές από το Υπουργείο Παιδείας κάθε χρόνο, μαζί με τα διδακτικά βιβλία των διαφόρων μαθημάτων. Ένα επιπλέον μαθητικό βοήθημα και μάλιστα, αυτό που θεωρείται κορυφαίο για την πνευματική ενδυνάμωση των μαθητών, θεωρούμε ότι θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η διανομή του στους μαθητές/τριες. 

2.       Τον διορισμό Θεολόγων καθηγητών στα Δημοτικά Σχολεία της χώρας, ο οποίος και βεβαία, κρίνεται αναγκαίος, διότι η Ελληνική Πολιτεία μπορεί να έχει συμπεριλάβει τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών και να έχει διανείμει βιβλία Θρησκευτικών στα Δημοτικά Σχολεία, αλλά το μάθημα των Θρησκευτικών στην πράξη αποδεδειγμένα και με τεκμηριωμένες επιστημονικές έρευνες, για διάφορους λόγους, δεν γίνεται καθόλου ή γίνεται ελλιπώς στα παραπάνω Σχολεία. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα, το παράδοξο γεγονός, ότι καλούνται οι δάσκαλοι να διδάξουν το μάθημα των Θρησκευτικών, τη στιγμή που οι ίδιοι δεν το έχουν διδαχθεί καθόλου στις Παιδαγωγικές Σχολές που φοίτησαν.  

Εξυπακούεται ότι είναι  επιβεβλημένη η άμεση αποδοχή από την Πολιτεία των παραπάνω αντιπροτάσεων ως αντιστάθμισμα στα όσα, τραγικά, νομοθετούνται στις μέρες μας. Εξάλλου, η ίδια η Πολιτεία ήδη προχώρησε σε γενναία μέτρα ενίσχυσης του θεσμού της οικογένειας, ως αντίβαρο στις νομοθετικές πρωτοβουλίες της, με τις οποίες θεσμοθετεί στην ελληνική έννομη τάξη τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων του ιδίου φύλου.

Αιτούμαστε, επίσης, και την συνηγορία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, υπέρ των παραπάνω προτεινόμενων δίκαιων αιτημάτων, καθόσον, μάλιστα, είναι υπεύθυνη από τον Καταστατικό της Χάρτη (2) και για την εποπτεία επί του δογματικού  περιεχομένου των διδασκομένων βιβλίων του Ορθοδόξου μαθήματος των Θρησκευτικών.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία οφείλει λοιπόν, να εντάξει στις απαιτήσεις της από την Πολιτεία, όχι μόνο μέτρα οικονομικής φύσεως, αλλά και μέτρα πνευματικού περιεχομένου.

Να σημειώσουμε ακόμη, ότι ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Β,΄ στην Τακτική Συνεδρίαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις 6/10/2015, είχε τονίσει μεταξύ άλλων και τα παρακάτω ενδιαφέροντα, προφητικά και πολύ σημαντικά:

«Η Εκκλησία μας δεν παγιδεύθηκε ποτέ, και δεν θα παγιδευθεί σε μονομερείς χωρισμούς μεταξύ του αγιαστικού και του φιλανθρωπικού της (με την γενικότερη έννοια) έργου.

Στην Ορθόδοξη παράδοση, η διακονία του ανθρώπου έχει πάντοτε, τελικό στόχο τον αγιασμό και τη σωτηρία του και υλοποιείται, ως έμπρακτη εφαρμογή της καινής εντολής της αγάπης. Φυσική συνέπεια του χριστοκεντρικού αγαπητικού ήθους της Εκκλησίας είναι και η μέριμνα για όλες τις πτυχές του ανθρώπινου βίου και, ιδιαίτερά, της παιδείας, εκπαίδευσης και ανατροφής των παιδιών της.

Φαινόμενα όπως το πρόσφατο επεισόδιο του μαθήματος των Θρησκευτικών, φοβάμαι ότι είναι η αιχμή του δόρατος. Φαίνεται ότι οι φίλοι μας οι εδώ και οι Ευρωπαίοι, εκμεταλλευόμενοι την δεινή μας οικονομική κατάσταση, στα πλαίσια της ρυθμίσεως των οικονομικών μας σχέσεων, δεν θα παραλείψουν αλλά αντιθέτως, θα επιδιώξουν με κάθε τρόπο την αλλοίωση της ελληνικής κοινωνίας μας, αρχίζοντας από την σχολική μας εκπαίδευση. Το τραγικό είναι ότι οι εχθροί μας δεν είναι πλέον πέρα και μακριά, είναι εντός των τειχών μας. Το βλέπουμε, το οσφραινόμαστε.

Εάν όμως υπάρχουν δεσμεύσεις και σχεδιασμοί, που αποσκοπούν, όπως ψιθυρίζεται ζωηρά, στην αλλοίωση της μορφής της κοινωνίας μας και, μάλιστα, στην υποτίμηση της Ιστορίας και των Παραδόσεών μας, το ξεθεμελίωμα του θεσμού της οικογένειας και την επιβολή της διαστροφής, την περαιτέρω υποβάθμιση της γλώσσας μας και την περιφρόνησή του από αιώνες πολιτισμού μας, της πατρίδος μας, των οσίων και των ιερών μας• αν όλα αυτά είναι μέσα στα «προαπαιτούμενα» (πράγμα ακατανόητο), τότε η Ιεραρχία, ο κλήρος, ο ευσεβής και πιστός ελληνικός λαός, θα γίνουμε ανάχωμα, τείχη οχυρά.

Τότε θα αποδειχθή αληθινή η φράση του Μακρυγιάννη «η Φραγκιά δεν μας θέλει με τέτοιο ντύμα Ορθόδοξον».

Στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε είναι λοιπόν, δίκαιο και επιτακτικό το αίτημα «η Ιεραρχία, ο κλήρος, ο ευσεβής και πιστός ελληνικός λαός, να γίνουμε ανάχωμα, τείχη οχυρά», απέναντι σε κάθε προσπάθεια ξεθεμελιώματος του ελληνορθόδοξου τρόπου ζωής, με συγκεκριμένες και στοχευμένες προτάσεις, που να υπηρετούν, γνήσια, και να ενισχύουν δυναμικά το πνεύμα της ελληνορθόδοξης πορείας του Γένους μας, απέναντι σε κάθε μεταρρυθμιστικό ορυμαγδό του σύγχρονου δικαιωματισμού, που προσβάλλει την Ορθόδοξη πίστη και ζωή. 

Υποσημειώσεις:

1.       «Βόμβες» Οικονόμου κατά Μαξίμου για τα ομόφυλα ζευγάρια: Θα μας εγκαταλείψει η παραταξιακή μας βάση! «Δεν μπορεί η κάθε επιθυμία να θεωρείται δικαίωμα...», Ηλ. Πηγή: https://www.newsbreak.gr/politiki/555277/vomves-oikonomoy-kata-maximoy-gia-ta-omofyla-zeygaria-tha-mas-egkataleipsei-i-parataxiaki-mas-vasi/

2.       Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, Νόμος 590/1977: Κεφάλαιον  Α´, Γενικαί Διατάξεις, Άρθρον 2, Η Εκκλησία της Ελλάδος συνεργάζεται μετά της Πολιτείας, προκειμένου περί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, ως τα της χριστιανικής αγωγής της νεότητος, της εν τω στρατεύματι θρησκευτικής υπηρεσίας, της εξυψώσεως του θεσμού του γάμου και της οικογενείας, της φροντίδος διά την περίθαλψιν των δεομένων εν γένει προστασίας, της διαφυλάξεως των ιερών κειμηλίων και εκκλησιαστικών και χριστιανικών μνημείων, της καθιερώσεως νέων Θρησκευτικών εορτών, ζητεί δε την προστασίαν της Πολιτείας οσάκις προσβάλλεται η θρησκεία.

Σύμφωνα με το Κεφάλαιον Β´ Περί της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, Άρθρον 4, Η Ι.Σ.Ι. της Εκκλησίας της Ελλάδος αποφαίνεται επί παντός ζητήματος αφορώντος εις την Εκκλησίαν. Ειδικώτερον αύτη: α) Μεριμνά διά την τήρησιν των Δογμάτων της Ορθοδόξου Πίστεως, των Ιερών Κανόνων και των Ιερών Παραδόσεων, διά την ενότητα της Πίστεως…, β) Μελετά και αποφασίζει περί των ληπτέων μέτρων διά την πραγμάτωσιν της κατά Χριστόν ζωής του ιερού Κλήρου και του Χριστεπωνύμου λαού.

Και σύμφωνα με το Κεφάλαιον Γ´,  Περί της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, Άρθρον 9, παρ. ε) Η Δ.Ι.Σ., ως Διαρκές Διοικητικόν Όργανον της Εκκλησίας, παρακολουθεί το δογματικόν περιεχόμενον των διά τα σχολεία της Στοιχειώδους και Μέσης Εκπαιδεύσεως προοριζομένων διδακτικών βιβλίων του μαθήματος των Θρησκευτικών.

Εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος», 2/02/2024 

thriskeftika.blogspot.com 

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: Η ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΝΕΩΝ, ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ!

 
Η αγωγή των σύγχρονων νέων, κατά τους Τρεις Ιεράρχες

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων

 
Η ανάγκη θερμής και λεπτής αντιμετώπισης των νέων, εκ μέρους των γονέων και των παιδαγωγών υπήρχε πάντοτε. Αυτό που έχει αλλάξει στη σύγχρονη εποχή, είναι ο τρόπος προσέγγισής τους.
Οι Τρείς προστάτες των ελληνικών γραμμάτων, ο Μέγας Βασίλειος, Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ακολούθησαν και δίδαξαν μια διαφορετική μέθοδο, την οποία παραμελεί, στις μέρες μας, το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα, καθώς είναι σαφές ότι εκείνοι, για όλα όσα διδάσκουν οι γονείς και οι δάσκαλοι στα παιδιά τους, προτάσσουν το βίωμα, έναντι της θεωρίας.
Ωστόσο, είναι ωφέλιμο να γνωρίζει κανείς ότι τόσο στους Ιερούς Πατέρες όσο και στη σύγχρονη παιδαγωγική έρευνα, οι γονείς και οι δάσκαλοι εκλαμβάνονται ως «πρότυπα» από τους νέους μας.
Ο όρος πρότυπο (προ+τύπος), δηλώνει είτε το πρόσωπο είτε τα έργα, τις πράξεις και τις συμπεριφορές προσώπων και εκφράζει, ό, τι μπορεί να προβληθεί και να αποτελέσει υπόδειγμα μίμησης ήθους, γνώσης και αρετής σε μία κοινωνία και, ιδιαίτερα, στους νέους μας.
Βασική προϋπόθεση για να θεωρηθεί κάποιος πρότυπο είναι να ακτινοβολεί σε μια κοινωνία, για το ήθος και τις πράξεις του. Μερικές φορές, μάλιστα, μπορεί κάποιος να έχει το χάρισμα να είναι ένας ενάρετος και σεβαστός πνευματικός καθοδηγητής, με τέτοια πνευματική εμβέλεια, ώστε να γίνεται αποδεκτός από τους νέους, ως φωτισμένος σύμβουλος, επειδή μπορεί να συμβάλλει στην ψυχοσωματική τους μόρφωση και ολοκλήρωση.
Τα πρότυπα, που προβάλλονται, σήμερα, από τους γονείς και τους δασκάλους, τίθενται, όλο και περισσότερο, στο περιθώριο της ζωής των νέων, επειδή αποτελούν επαναλαμβανόμενες θεωρητικές οδηγίες και συμβουλές, που οι νέοι, τις ακούν μεν, αλλά, δεν τις βλέπουν στη ζωή των εκφραστών τους, καθώς παραμένουν άπρακτες στον καθημερινό τρόπο ζωής τους.
 Ταυτόχρονα, λόγω και των προβλημάτων και των ορμών της εφηβείας των νέων, δημιουργούνται ρήγματα στις οικογένειες, με αποτέλεσμα οι νέοι να επαναστατούν και να απομακρύνονται από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον.
Εξάλλου, τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο και κάποια μουσικά σχήματα, προκαλούν περισσότερο το ενδιαφέρον τους, όταν οι γονείς και οι παιδαγωγοί, βρίσκονται σε αδιέξοδο, μη μπορώντας να επικοινωνήσουν με τους νέους.
Η θεραπεία που προτείνουν οι Ιεροί Πατέρες στους γονείς και τους διδασκάλους είναι να δείχνουν στα παιδιά τους περισσότερη αγάπη, υπομονή και κατανόηση και να εμμένουν πιο πολύ στο να τους υποδεικνύουν, όχι έναν αόριστο και θεωρητικό δρόμο και τρόπο ζωής, αλλά έναν δρόμο, που οι ίδιοι βιώνουν και ακολουθούν.
Οι άπρακτες θεωρητικές συμβουλές, γενικά, θεωρούνται άγονες, τόσο στους Αγίους Πατέρες όσο και στις σύγχρονες επιστήμες της αγωγής. Οι Πατέρες εκλαμβάνουν την αγωγή, ως μια διαδικασία ολόπλευρης καλλιέργειας των νέων, η οποία δεν εξαντλείται στην εκμάθηση γνώσεων, αλλά αποσκοπεί στην ευρύτερη και γενική αγωγή, όπου αναζητείται το αληθινό και το αγαθό και σφυρηλατείται ο  ενάρετος βίος.
Με βάση την άριστη κατάρτισή τους αλλά και τη σοφία και την αρετή που τους διέκρινε, οι Τρείς Φωστήρες προσπάθησαν να οικοδομήσουν ένα παιδευτικό πρότυπο, που να επικεντρώνεται στη γνώση και στην αρετή, με απώτερο οντολογικό στόχο την τελείωση ή Θέωση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Οι Άγιοι Πατέρες δεν θεωρούσαν ότι ο ενάρετος βίος που δίδασκαν ήταν δικής τους εφεύρεσης, ούτε πίστευαν ότι ο τρόπος οικειώσεως των αρετών, που πρότειναν, αποτελούσε δική τους έμπνευση. Τόσο οι αρετές όσο και ο τρόπος αποδοχής τους ήταν, για τους ίδιους, χαρίσματα, εμπνευσμένα από το Άγιο Πνεύμα.
Σε όλη τους τη ζωή βίωναν τους λόγους και τις οδηγίες του Χριστού και των Αποστόλων: «Ος δ’ αν ποιήσει και διδάξει, ούτος μέγας κληθήσεται, εν τη βασιλεία των Ουρανών» (Ματθ. 5, 19).  «Ου πας ο λέγων μοι Κύριε, Κύριε, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των Ουρανών, αλλ΄ ο ποιών το θέλημα του Πατρός μου, του εν Ουρανοίς» (Ματθ. 7, 21). «Ο ποιών το θέλημα του θεού, μένει εις τον αιώνα» (Α’  Ιω, 1, 2, 17). «Γίνεσθε ποιηταί λόγου  και μη μόνον ακροαταί, παραλογιζόμενοι εαυτούς» (Ιακ. 1, 22).
Βλέπουμε, δηλαδή, να προέχει και να προηγείται στην πίστη μας, πάντοτε, η πράξη και η εφαρμογή, έναντι της θεωρητικής καθοδήγησης και διδασκαλίας.
Αυτό, άλλωστε, καταδεικνύουν και οι σύγχρονες επιστημονικές έρευνες, που τονίζουν τη μεγάλη παρωθητική επίδραση, που έχει στην αλλαγή της συμπεριφοράς των παιδιών,  η παρατήρηση και μίμηση των έμπρακτων και ενάρετων προτύπων, στο πλαίσιο της λεγόμενης κοινωνικής μάθησης.
Με τη βοήθεια των προτύπων, τα παιδιά αποδέχονται αρχές, κανόνες, τρόπους ζωής ή νόρμες  συμπεριφοράς, που ενσταλάζονται -συνειδητά ή ασυνείδητα- μέσα τους, μέσω της διαδικασίας της μίμησης.
Tον τρόπο, με τον οποίο ζουν  και συμπεριφέρονται τα παιδιά, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, τον μαθαίνουν με τη μίμηση προτύπων.
Τον βασικό ρόλο, στην αγωγή των παιδιών, τον έχει ο γονέας ή ο δάσκαλος. Ωστόσο, προϋπόθεση του σωστού παιδαγωγού, κατά τον Ιω. Χρυσόστομο, είναι να βιώνει την αυθεντική λειτουργία της υπάρξεως, να διάγει δηλαδή τον βίον, κατά το «ορθώς ζην και μετά πολιτείας αρίστης»  (Ιω. Χρυσόστομος, Εις την προς Ρωμαίους Επιστολήν, PG 60, 489),
Στο πλαίσιο αυτό, επίσης, σημειώνει ο Ιερός Πατήρ: «Τούτο διδασκαλίας αρίστης, το εν πάσαις ταις παραινέσεσιν εαυτόν παρέχειν τύπον» (Άριστος δάσκαλος, με άλλα λόγια, είναι εκείνος, που σε όλες τις παραινέσεις, που κάνει προς τους μαθητές του, προσφέρει ως πρότυπο τον εαυτό του) (Ιω. Χρυσόστομος, Εις την προς Φιλιππησίους…, PG 62, 285).
Η ισόρροπη και συγκροτημένη αγωγή περιλαμβάνει, μαζί με την «κατά Χριστόν παιδείαν» και την αυστηρή μεθοδολογία, την κριτική σκέψη, τη λογική διεργασία των προτύπων της θύραθεν κοσμικής γραμματείας, που χαρακτηρίζεται, ως προπαρασκευαστική και επικουρική και συντελεί, κατά τον Μ. Βασίλειο, σε μια πνευματική ωριμότητα, την οποία  ονομάζει «αληθήν φρόνησιν», δηλαδή «διάγνωσιν... των ποιητέων και ού ποιητέων».
Η «αληθής φρόνησις» δεν αφήνει τον άνθρωπο να διολισθήσει και να φτάσει στο σημείο να απολυτοποιεί μια μονομερή εξειδικευμένη γνώση, αμελώντας ταυτόχρονα την αληθή και ολιστική υπαρξιακή του αγωγή  (Μ. Βασίλειος, Εις την αρχήν των παροιμιών 5, PG 31, 393B -  400A).
Ο Ιω. Χρυσόστομος, στην προκειμένη περίπτωση, υποστηρίζει ότι ο παιδαγωγός, που δεν διαπαιδαγωγεί εαυτόν, δηλαδή, δεν συνάδουν βίος και διδασκαλία στο πρόσωπό του, δεν είναι αυθεντικός φορέας της διδασκαλίας, αλλά υποκριτής (Ι. Χρυσόστομος, Εις τας πράξεις των Αποστόλων, PG 60, 18).
Στη σημερινή εποχή, ωστόσο, αν και είναι πολλοί οι διδάσκοντες και πάμπολλα τα διδακτήρια, είναι ελάχιστα τα αληθινά και θετικά πρότυπα της αρετής, που προσφέρονται στη νέα γενιά.
Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, αντί των προτύπων παρέχονται αντιπρότυπα και, μάλιστα, μέσω της υποκρισίας και της πρόταξης του «φαίνεσθαι» έναντι του «είναι»,  προβάλλοντας, έτσι, τον άνθρωπο, περισσότερο ως προσωπείο, παρά ως πρόσωπο και αυθεντική ύπαρξη στα μάτια και στις συνειδήσεις των παιδιών.
Γι’ αυτό ο Άγιος Γρηγόριος, ο Θεολόγος καλεί σε πνευματική εγρήγορση, προτρέποντας, «να μην προηγείται το φαίνεσθαι του είναι»  (Γρηγ. Θεολόγος, Έπη Θεολογικά, PG 37, 909A.
 Συμπερασματικά, οι Τρεις Ιεράρχες, με την αγία ζωή και το έργο τους, έχουν καταστεί, για όλους τους Ορθοδόξους, διαχρονικά παραδείγματα ευσέβειας και αρετής. Έχοντας διαπιστώσει, με τις πολύπτυχες μελέτες τους και τον εκ Θεού Φωτισμό τους ότι ο άνθρωπος, ως το κορυφαίο Δημιούργημα του Θεού, δεν μπορεί να ζει χωρίς νόημα ζωής, αναζήτησαν και διατύπωσαν μια συγκροτημένη, από πνευματικής και παιδαγωγικής πλευράς, πρόταση ζωής, που απευθύνεται και ενδιαφέρει τον κάθε άνθρωπο οποιασδήποτε εποχής.
Ως γνωστό, οι σύγχρονοι νέοι, όπως δείχνουν οι ψυχολογικές και οι κοινωνικές έρευνες, φαίνεται ότι αισθάνονται κενοί νοήματος ζωής και, επομένως, είναι ανάγκη και αξίζει, να τους προσφέρονται τα αγιοπνευματικά πρότυπα, που εκπέμπουν, με τις ακτίνες τους, οι Τρεις Φωστήρες Ιεράρχες.
 
thriskeftika.blogspot.com

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: Ο ΝΕΟΣ ΧΡΟΝΟΣ, ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΜΑΣ!

  Ο νέος χρόνος:  Μια νέα ευκαιρία για την αλλαγή μας

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων

 

Πολλοί άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και μέλη της Εκκλησίας, εορτάζουμε, πανηγυρικά και, συνήθως, με κοσμικό τρόπο, το τέλος του παλαιού χρόνου και την αρχή του νέου. Ωστόσο, το πέρασμα του κάθε χρόνου και η αρχή του νέου, είναι ανάγκη να εορτάζεται πρωτίστως, χριστιανικά, να εκλαμβάνεται, δηλαδή, ως άνωθεν ερχόμενο, χρονικό δώρο ή ως παράταση για τη δική μας προσωπική ευκαιρία για αλλαγή, ανανέωση και ανακαίνιση, επειδή, ως Χριστιανοί, γνωρίζουμε πως ο χρόνος και ο καιρός, που έχουμε στη διάθεσή μας, είναι λίγος και σύντομος και ότι είναι ανάγκη να συνδέεται με την Αιώνια Ζωή: «Ο καιρός συνεσταλμένος εστίν» (Α΄ Κορ. 7, 29). Αν η διδασκαλία του Αποστόλου, σημαίνει κάτι για μας, τότε, είναι λάθος να ξοδεύουμε τον χρόνο, ακολουθώντας δρόμους, χωρίς πνευματική πυξίδα, που μας οδηγούν στην απώλεια της αιωνιότητας.
Η διδασκαλία του Απ. Παύλου, που απευθύνεται σε όλους μας, ως Χριστιανοί που είμαστε, αναφέρεται  στην υπαρξιακή μας αλήθεια, που μας προσανατολίζει στο δικό μας πνευματικό μέλλον, βεβαιώνοντας ότι, όταν ο Χριστός, «η ζωή ημών»  θα φανερωθεί, στη Δευτέρα Του παρουσία, θα φανερωθούμε και θα δοξαστούμε και εμείς, μαζί μ Αυτόν. Τι μας επισημαίνει εδώ ο Απόστολος; Ότι ο άνθρωπος έχει μεν αρχή και προσωρινό τέλος, σε αυτόν τον κόσμο, αλλά δεν τελειώνει, ούτε χάνεται με τον θάνατο, καθώς, με την νίκη Του Χριστού κατά του θανάτου, ο Χριστός μας χαρίζει τη δυνατότητα να αλλάξουμε και να γίνουμε μαζί Του, από άνθρωποι, θεάνθρωποι, συνεχίζοντας, έτσι, να έχουμε την ζωντανή την ελπίδα, να είμαστε μαζί Του στη Αιώνια Βασιλεία Του. Αυτό το δώρο, ο Χριστός δεν μας υποχρεώνει να το δεχτούμε. Το δίνει μόνον σε αυτούς, που, με γνήσια πίστη, το δέχονται ελεύθερα και το αξιοποιούν με την εφαρμογή στη ζωή τους των πνευματικών τους αρετών.
Ο Απ. Παύλος, αναφέρεται, σχετικά, στον παλαιό και στον νέο άνθρωπο (Κολ. 3, 4-10). Ο παλαιός άνθρωπος είναι εκείνος, που χρησιμοποιεί την ελευθερία του, για να ζει μέσα στην αμαρτία. Ο «καινός» άνθρωπος (Εφ. 2, 15), επιλέγει να ζει μέσα στην καινούργια πνευματική κατάσταση της χάριτος, που έφερε ο Θεάνθρωπος στον κόσμο, καθώς, αγωνίζεται να απαρνηθεί, με την καρδιά του, όλα εκείνα που τον χωρίζουν από τον Θεό και να εφαρμόζει το θέλημά Του, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, με στόχο να βρίσκεται, πάντοτε, κοντά στον Θεό.  Απαιτείται, συνεπώς, ένας διαρκής ανακαινιστικός αγώνας, εντός του χρόνου, καθώς η εν Χριστώ αγιαστική ζωή επιτυγχάνεται, συν Θεώ, με αδιάλειπτη προσευχή, αγαθοσύνη και αγαπητική αυτοπροσφορά, στην κατεύθυνση, πάντοτε, του θησαυρίζειν όχι «θησαυρούς επί της γης», αλλά «θησαυρούς εν Ουρανώ».
Ο παλαιός άνθρωπος είναι γαντζωμένος γερά στην ψυχή μας. Δεν αποβάλλεται ούτε φεύγει, εύκολα, όπως φεύγει ο χρόνος. Ακόμη και τα πιο μικρά πάθη μας, τα νομιζόμενα από μας μικρά, δεν υποχωρούν. Απαιτείται πολύχρονος αγώνας για να ελευθερωθεί κάποιος από τις τυραννικές του αμαρτίες. Εκεί που νομίζει πως νίκησε, αντιλαμβάνεται ότι κάποιο νέο πάθος ξεδιπλώνεται ολοζώντανο μέσα του και οι αισθήσεις σπεύδουν να το ικανοποιήσουν. Εξάλλου, τα πάθη του ανθρώπου, που τα εμπνέει ο πονηρός, λέγει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, είναι φιλεπίστροφα, δηλαδή αγαπούν να επιστρέφουν ξανά και ξανά στον άνθρωπο και να τον ταλαιπωρούν. Χρειάζεται, συνεπώς, να επιστρατεύει ο άνθρωπος, όλο τον εαυτό του στον αγώνα για να τα νικήσει. Γι αυτό ο Ιησούς είπε: «Τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται, ει μη εν προσευχή και νηστεία», δηλαδή, αυτό το γένος των δαιμόνων δεν εκδιώκεται, παρά μόνον, με προσευχή και νηστεία (Ματ. 17,21). Τον αγώνα αυτόν, για να νικήσει και να εξοβελίσει, από μέσα του, τον παλαιό άνθρωπο και να αναδείξει τον εν Χριστώ Νέον, ο άνθρωπος δεν μπορεί να τον διεξάγει μόνος του, αλλά με τη θεία φώτιση και τη δύναμη, όπως ξεκάθαρα τονίζεται από Αυτόν: «Χωρίς εμού, ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. 15, 5).
Όμως, η πίστη, η αγάπη και η ελπίδα στον Θεό βοηθά στον μεγάλο και ισόβιο αυτόν αγώνα μας. Συμπαραστάτης, εκτός από την άνωθεν βοήθεια, που μας προσφέρεται, μέσω της προσευχής, της άσκησης και της συμμετοχής στα μυστήρια, είναι ο Πνευματικός μας και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει και να προοδεύσει, εάν δεν έχει έναν πνευματικό οδηγό και εάν δεν ζει μέσα σ’ ένα υγιές περιβάλλον. Ζώντας μια γνήσια πνευματική ζωή, μέσα στην εκκλησιαστική μας κοινότητα, έχουμε ελπίδα να ντυθούμε τον Χριστό και να γίνουμε καινούργιοι άνθρωποι. Αν  ο χρόνος αξιοποιείται από μας, με σοφία και γνώση Θεού, στην κατεύθυνση αυτής της αλλαγής του παλαιού – σαρκικού ανθρώπου, σε νέον εν Χριστώ, πνευματικό άνθρωπο, τότε, μπορούμε να πούμε, ότι ο νέος χρόνος έχει αξία και νόημα, επειδή αποτελεί μια νέα παράταση, για μια ακόμη νέα προσπάθεια αλλαγής πνευματικής βαθμίδας, που να μας ωθεί προς το οντολογικό μας Κέντρο, που είναι ο Θεός. Οι Χριστιανοί θα αξιολογηθούμε (κριθούμε) από τον Θεό, για τον τρόπο που ζήσαμε αυτήν τη ζωή και για το πόσο αγωνιστήκαμε, για να κερδίσουμε, μέσω αυτής, την αιώνια.
Ο Μέγας Βασίλειος, που τον εορτάζουμε την 1η του Έτους, έχει γράψει, επί του θέματος αυτού, ένα αξιόλογο και πολύ χρήσιμο έργο: «Εις το πρόσεχε σεαυτώ». Μέσα σ΄ αυτό, μπορεί να βρει κάθε πιστός αξιόπιστες συμβουλές, για τον τρόπο ζωής που μπορεί να ζήσει, εντός του παρόντος χρόνου, για να πραγματοποιήσει τον αγιαστικό αγώνα που απαιτείται για να μπορεί να ελπίζει στην αιώνια ζωή. Στη σκέψη του Μ. Βασιλείου, ο Χριστιανός είναι ανάγκη να ζει με αρμονία, ως ψυχοσωματικός άνθρωπος, για να βρει την ισορροπία, ανάμεσα στο θνητό σώμα και στην αθάνατη ψυχή του. Έτσι, δεν θα προσκολλάται στα θνητά, σαν να είναι αιώνια, ούτε θα περιφρονεί τα αιώνια, σαν περαστικά, αλλά θα επιμελείται την ψυχή, γιατί είναι αθάνατη. Η βασική φιλοσοφία ζωής, για τον Μ. Βασίλειο, είναι αυτό, που με μεγάλη πνευματική εμπειρία και σύνεση τονίζει: «Υπερόρα σαρκός, παρέρχεται γαρ. Επιμελού ψυχής, πράγματος αθανάτου». Δηλαδή, «ξεπέρασε τη σάρκα, που είναι πρόσκαιρη και προσωρινή και φρόντιζε την ψυχή, που είναι αθάνατη και αιώνια». Προτεραιότητα, συνεπώς, οφείλουμε να δίνουμε, όλοι οι Χριστιανοί, στο να βιώνουμε το πέρασμα του παλαιού χρόνου και την έναρξη του καινούριου, ως έναυσμα και ως ευκαιρία, έτσι ώστε να φροντίζουμε να αναβαπτίζεται η προσπάθειά μας, για την ολοκλήρωση της πνευματικής μας οντότητας.
Ο Απ. Παύλος, σε όλη τη διδασκαλία του, μας προτρέπει στην επίτευξη του υπαρξιακού μας σκοπού, συμβουλεύοντας και καθοδηγώντας μας να χρησιμοποιούμε, με σοφία και όχι με μωρία, τον χρόνο της ζωής μας: «Προσέχετε πώς να συμπεριφέρεστε, με κάθε ακρίβεια στη ζωή σας, όχι ως μωροί και άσοφοι, αλλά ως συνετοί και φρόνιμοι, προκειμένου να αξιοποιείτε τον χρόνο και τις ευκαιρίες της παρούσας ζωής (Εφεσ. 5, 15-17).
Ο Άγιος Βασίλειος, επίσης, που έχει συνδεθεί με την αρχή του νέου χρόνου, μας προτρέπει να μην αφήνουμε να μας κυβερνά ο χρόνος, ξοδεύοντας μέσα σ’ αυτόν τη ζωή μας άσκοπα, αλλά να τον κυβερνούμε εμείς, αξιοποιώντας τον, χριστιανικά, για τη σωτηρία μας. Αυτό, άλλωστε εύχεται και η Εκκλησία μας, στις ευχές και στα αιτήματα, που κάνει προς τον Θεό για όλους μας: «Τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών, εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι» (τον υπόλοιπο χρόνο μας να τον ζήσουμε με ειρήνη και μετάνοια). Και σε άλλη ευχή: «Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά και καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος» (Να είναι χριστιανικά τα τέλη της ζωής μας, χωρίς οδύνη, χωρίς ντροπή, ειρηνικά και να έχουμε να δώσουμε καλή απολογία, ενώπιον του Χριστού στην τελική Κρίση όλων των ανθρώπων).
Οι Χριστιανοί, επομένως, είναι σοφό, να εορτάζουμε την αλλαγή του παλαιού χρόνου, σε νέο χρόνο, ως ένα θείο δώρο χορήγησης μιας νέας παράτασης, για την αλλαγή του παλαιού ανθρώπου σε «καινόν άνθρωπο».
 
thriskeftika.blogspot.com

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΠΙ ΓΗΣ, ΥΨΩΘΗΤΕ!

 «Χριστός επί γης, υψώθητε»

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής Θεολογκής Σχολής ΑΠΘ 

 

Ο Θεάνθρωπος Χριστός έρχεται εξ΄ ουρανών και επισκέπτεται τη ζωή μας, ως ο αεί ερχόμενος Σωτήρας και Λυτρωτής, που ζητά να γεννηθεί ή να ξαναγεννηθεί στην ψυχή του κάθε ανθρώπου και μάλιστα του κάθε Χριστιανού.
Τον υποδέχονται όλοι εκείνοι, που αισθάνονται ότι βρίσκονται στο σκότος και γι’ αυτό αναζητούν το Φως και την Αλήθεια.
Όπως αναφέρει ο ψαλμωδός στο Εξαποστειλάριον της Εορτής: «επεσκέψατο ημάς εξ ύψους ο Σωτήρ ημών, ανατολή ανατολών και οι εν σκότει και σκιά εύρομεν την αλήθεια».
Είναι σαφές ότι ο Χριστός δεν φέρνει στην ανθρωπότητα απλώς ένα μήνυμα, αλλά την ελπίδα για την αληθινή ζωή και κυρίως την πνευματική πυξίδα για την ορθή αναζήτησή της.
 
Το πώς υποδέχεται κάποιος τον Χριστό, ως τον ερχόμενο Σωτήρα και Λυτρωτή, μας το υπέδειξε η Παρθένος Μαρία, διά της ταπεινής και αγίας ζωής της. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, αναφέρει σχετικά ότι ο μη καθαρός δεν είναι δυνατό, δεν επιτρέπεται, να προσεγγίσει τον καθαρό: «μη καθαρώ, καθαρού εφάπτεσθαι, ου θεμιτόν… Καθαρτέον πρώτον εαυτόν, είτα τω καθαρώ προσομιλητέον».
Ο Θεός Λόγος κατέρχεται και, κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, «εφάπαξ, κατά σάρκα γεννηθείς, αεί γεννάται ως βρέφος». Εμείς, ως άνθρωποι, εάν θέλουμε να τον υποδεχθούμε και να Τον βρεφουργήσουμε στο δικό μας σπήλαιο, είναι ανάγκη να πράξουμε, όπως έπραξε η Πάναγνος Μητέρα Του.
Θέλημά Του, άλλωστε, είναι να συμπράξουμε στη σωτηρία μας, να διαπλάσουμε, να αναπλάσουμε και να ανυψώσουμε τον εαυτό μας με το δικό Του  Πνεύμα, το Πνεύμα των θεόδοτων αρετών Του. Χωρίς τις αρετές, όσα Χριστούγεννα και αν εορτάσουμε, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να βρεφουργήσουμε το βρέφος της Βηθλεέμ.
Για να εισέλθει ο Ερχόμενος στο δικό μας σπήλαιον και να βρεφουργηθεί στη  δική μας φάτνη, χρειάζεται χώρο καθαρό και αγνό, όπως αυτός που προσφέρει ταπεινά,  με την αγία ζωή της, η Θεοτόκος Μαρία.
Διότι, όντως, Εκείνη, με την ενάρετη και ταπεινή ζωή της, προσανατολίζει όλη την ανθρωπότητα, δείχνοντας τον τρόπο που μπορεί να γεννηθεί ο Χριστός, εν ελευθερία,  στο σπήλαιον του κάθε ανθρώπου. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει ότι «η Παναγία έκανε τον Θεό, Υιό του ανθρώπου και τον άνθρωπο, υιό του Θεού», επιλέγοντας τον τρόπο και τον δρόμο της καταβάσεως του Θεού στον άνθρωπο, αλλά και της αναβάσεως του ανθρώπου στον Θεό.
Ο Χριστός, με τη Θεία Του Γέννηση, κατέβασε τον ουρανό στη γη και ανέβασε τη γη στον ουρανό. Έγινε, έτσι, ο Θεός άνθρωπος για να κάνει τον άνθρωπο Θεό.
Όντως, όπως μαρτυρείται στη λατρευτική Θεολογία της ορθόδοξης Εκκλησίας,  η γέννηση του Χριστού είναι «μυστήριον ξένον» και θαύμα παράδοξο και ανερμήνευτο. Η Παναγία, ως ανθρώπινη ύπαρξη, καθώς ήταν καθαρή και ελεύθερη από τα πάθη, αληθινή παρθένος στην ψυχή και στο σώμα, δέχτηκε εκουσίως να σαρκωθεί μέσα της, «εκ πνεύματος Αγίου», ο ίδιος ο Θεάνθρωπος και, κατά τον Άγιο Γρηγόριο, να γίνει, εκουσίως για πάντα, «η ρίζα της ελευθερίας του γένους των ανθρώπων», «η χώρα του αχωρήτου, το μοναδικό μεθόριο  μεταξύ κτιστής και άκτιστης φύσεως».
 Έτσι, πρότυπο της ύψωσης του κάθε Χριστιανού αποτελεί η ύψωση της Παναγίας, διότι εκείνη, επελέγη γιά την αρετή της, ως η μόνη εξ όλων των γυναικών, όλων των εποχών, για να ευλογηθεί από τον Θεό και να γίνει η «κλίμαξ, δι ής κατέβη ο Θεός» και το «εξίλασμα παντός του κόσμου».
Δεν μπορεί, συνεπώς, να προσεγγίσει κανείς τη Θεία Οικονομία, την ειρήνευση και συνένωση του Θεού με τον άνθρωπο, χωρίς να περάσει από την παρθενική ζωή της Υπέραγνης και Υπεραγίας Θεοτόκου, που είναι εκείνη «δι ής νεουργείται η κτίσις και βρεφουργείται ο κτίστης», εκείνη, που με την αρετή της υποδεικνύει στους ανθρώπους, που αναζητούν τον Σωτήρα και τη Λύτρωση, τον τρόπο να απαντούν στον ερχομό του αεί ερχόμενου Λυτρωτή του κόσμου, τον τρόπο να υψώνονται και να ανεβαίνουν, μέσω Αυτού.
 Διότι η αγνή Θεομήτωρ είναι εκείνη, διά της οποίας δόθηκε η σπουδαιότερη και φωτεινότερη απάντηση, που δόθηκε ποτέ, από άνθρωπο, στην κλήση του αληθινού Θεού. Πρόκειται για τη μεγαλειώδη κατάφαση της ανθρωπότητας, στην απόφαση του Θεού να έλθει ο ίδιος ο Υιός Αυτού στον κόσμο για να σώσει το ανθρώπινο γένος.
Με τη θαυμαστή αυτή απάντηση, έγινε αποδεκτό και πραγματοποιήθηκε το θέλημα του Θεού Πατρός, για την εν Χριστώ σωτηρία των ανθρώπων. Με την εκ μέρους του Θεού αποδοχή της Παναγίας να βρεφουργήσει τον Σωτήρα Θεό Λόγο, «τα ουράνια συναγάλλεται τη γη» και «τα επίγεια συγχορεύει ουρανοίς».
Έτσι, η διά του Χριστού ύψωση των ανθρώπων και η ένωσή του με τον Θεό Πατέρα, περνάει μέσα από τη Βηθλεέμ. Χωρίς τη Βηθλεέμ, δεν υπάρχει «ύψωσις των ανθρώπων».
 Όπως διδάσκει ο Άγιος Ιουστίνος ο Πόποβιτς, ο Χριστός, «με την ενανθρώπησή Του, καθιστά δυνατή τη θέωση. Ενανθρώπησε Εκείνος, ώστε να θεωθεί ο άνθρωπος».
Η Πάναγνος Θεομήτωρ έγινε Μητέρα του Χριστού, αλλά και Μητέρα όλων των ανθρώπων. Διά της Παναγίας, «ο υψηλός Θεός επί γης εφάνη ταπεινός άνθρωπος, βουλόμενος ελκύσαι προς το ύψος» τον άνθρωπο.
Η Παναγία, συνεπώς, καθίσταται, για την ανθρωπότητα, «η μετάγουσα από γης εις Ουρανόν», διότι δι’ αυτής «ελύθη παράβασις» και «ηνοίχθη Παράδεισος». Ο Υιός του Θεού «σώσαι θέλων τον κόσμο, προς τούτο αυτεπάγγελτος ήλθε, ως Θεός υπάρχων, δι ημάς εφάνη καθ΄ ημάς άνθρωπος, ομοίω το όμοιον καλέσας».
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής επισημαίνει ότι ο Θεός Λόγος, με τα μυστήριο της Θείας Οικονομίας, γίνεται άνθρωπος, μέσω της δικής Του κενώσεως και συγκαταβάσεως, θέλοντας να θεραπεύσει και να καλύψει τα δικά μας κενά, τα ανθρώπινα πάθη, που εμποδίζουν την ένωσή μας με τον Θεό. Η συγκατάβασή Του έγινε δική μας ύψωση. Το πάθος Του δική μας απάθεια και ο θάνατός Του δική μας ζωή.
Δεν ακολουθεί τη μέθοδο των ιατρών, οι οποίοι θεραπεύουν τις ανθρώπινες αρρώστιες, με τα αντίθετα στον οργανισμό φάρμακα. Εκείνος, με το όμοιο γιατρεύει το όμοιο. Με την πτωχεία Του θεραπεύει τη δική μας πνευματική φτώχεια. Με τον θάνατό Του το δικό μας θάνατο. Η σάρκωσή Του έγινε η δική μας θέωση. Η θεία Του κένωση έγινε η δική μας πλήρωση.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ομιλώντας για την κατά σάρκα σωτηριώδη Γέννηση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρα ημών Ιησού Χριστού, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Σήμερα βλέπω να υπάρχει ομοτιμία ουρανού και γης και να ανεβαίνουν τα κάτω, μέχρι εκεί που βρίσκονται τα υψηλότερα των πάντων.
Η συγκατάβαση αυτή του Θεού είναι απερίγραπτη και υπερέχει κάθε νουν και λόγο. Ο Χριστός είναι  τέλειος Θεός αλλά και τέλειος άνθρωπος. Κατέβηκε από ψηλά, ταπεινώθηκε και πτώχευσε, σαν εμάς, αναμιγνύοντας την ανθρωπότητα με την Θεότητα. Έτσι, υπέδειξε σε όλους ότι ο δρόμος που οδηγεί και ανεβάζει προς τον Θεό, δεν είναι η έπαρση, αλλά η ταπείνωση».
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος σημειώνει ότι η σωτηρία του ανθρώπου συνίσταται, αφενός, στο κατέβασμα, στην εκούσια «κένωση» του Θεού προς τον άνθρωπο και τον κόσμο και, αφετέρου, στο εν ελευθερία ανέβασμα του ανθρώπου, μέσω της ενάρετης πίστεώς του προς τον Θεό. Έτσι, συντελείται η κοινωνία. Διαφορετικά, αν ένα από τα δύο μέρη μένει στα ίδια, τότε καθίσταται «άμικτος η αγαθότης και το φιλάνθρωπο ακοινώνητον».
Με τον εκ του ουρανού ερχόμενο θεάνθρωπο, διά της Θείας Του Σαρκώσεως, λυτρώνεται «εν δυνάμει» ο άνθρωπος και εκπληρώνεται  ο πρώτος όρος για τη σωτηρία του ανθρώπου.
Ο δεύτερος όρος εκπληρώνεται, όταν ο άνθρωπος θέλει να μετανοήσει, να αγωνισθεί και να ανέβει προς τα άνω, πνευματικά, προσφέροντας, με πίστη, τη δική του φάτνη, για να γεννηθεί και να βρεφουργηθεί ο μοναδικός στην ανθρώπινη Ιστορία Θεάνθρωπος Σωτήρας και Λυτρωτής Ιησούς Χριστός, ο αληθινός Θεός ημών.
 
Ορθόδοξη Αλήθεια, 18/12/2019
 
thriskeftika.blogspot.com/

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: ΞΑΝΑ Ο ΞΕΝΟΦΕΡΤΟΣ ΜΥΘΟΣ- ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ!

Ξανά ο ξενόφερτος μύθος: Χωρισμός Εκκλησίας - Πολιτείας

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων

 

Ξανά επαναφέρουν και χρησιμοποιούν κάποιοι πολιτικοί παράγοντες, ως ιδεολογικό εργαλείο, τον μύθο για χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας. Από τη μια, αυτοπαρουσιάζονται ως εκπρόσωποι «πατριωτικών» κομμάτων και, από την άλλη, ανασύρουν και ανακοινώνουν συνθήματα διχόνοιας, με περιεχόμενο που δεν εκφράζει την ελληνική ιστορική πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία, είναι σαφές ότι η Εκκλησία και η Πολιτεία, από την έναρξη του νεοελληνικού κράτους, συμπορεύονται και αλληλοστηρίζονται, σε μία και την αυτή ενωτική πορεία. Αντίθετα, οι σύγχρονοι -και γνωστοί πλέον σε όλους μας- αναθεωρητές της ιστορίας και της παράδοσης, παρουσιάζουν την Εκκλησία, ως εχθρό της Πολιτείας, από τον οποίον η δεύτερη είναι ανάγκη να απαλλαχθεί. Για να εντυπωσιάσουν τους νέους και τους αδαείς, οι αναθεωρητές δείχνουν ότι οι Έλληνες διακατέχονται από εχθρότητα και μίσος προς ό, τι πιο ιερό έχουμε ως λαός, που είναι η Ορθόδοξη πίστη και Εκκλησία μας. Βέβαια, όπως γνωρίζουμε, κάθε Έθνος σέβεται  και προβάλλει, με περηφάνια, τις δικές του παραδόσεις και τα δικά του ιερά και όσια.
Ωστόσο, στον δικό μας τόπο, τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν άνθρωποι, που χαίρονται, συνειδητά, που είναι Έλληνες και Ορθόδοξοι και που έχουν έναν ξεχωριστό πολιτισμό και μια μοναδική θρησκευτική πίστη. Υπάρχουν όμως και άλλοι, με ξενόφερτες, μοντέρνες και διεθνιστικές αντιλήψεις και ιδεολογίες, που, για τους δικούς τους ατομικούς ή ιδεοληπτικούς λόγους, κάνουν τα πάντα  για να εξαφανίσουν, με τη μέθοδο των συκοφαντικών επιθέσεων και του δημόσιου διασυρμού μέσω των ΜΜΕ και του διαδικτύου, την ελληνορθόδοξη συνείδηση και ταυτότητα του λαού μας, διασπείροντας ψευδείς, σκοταδιστικές και διαστρεβλωμένες πληροφορίες και θεωρίες. Η ιδεολογική τους τυφλότητα παίρνει διαστάσεις επιθετικές και διωκτικές, γεννώντας σχέδια αφανισμού κάθε διαφορετικού, ιδιαίτερα βέβαια, αν αυτό σχετίζεται με την πίστη και την ευσέβεια του λαού.
Από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι στηρίζουν και αποδέχονται όλες τις άλλες μορφές των διαφορετικών, που εκφράζουν ανατροπές των ηθών, των εθίμων και γενικά των ριζών και των παραδόσεων του γένους μας. Πάνω από όλα, δεν βάζουν το όλον της Πατρίδας, αλλά το μέρος του ατομικού συμφέροντος ή την ιδεολογική γραμμή της ομάδας που ανήκουν, δείχνοντας μηδενική ανοχή, σε θεσμούς, πίστεις, αρχές, πνευματικά πρότυπα, που οι ίδιοι δεν θέλουν, δεν ανέχονται ή δεν τους συμφέρει να υπάρχουν. Ουδόλως τους ενδιαφέρει, αν η ελληνορθόδοξη ταυτότητα, με όλο το περιεχόμενό της, που εκείνοι αρνούνται, είναι η ταυτότητα που εκφράζει, σέβεται και ευλαβείται η μεγάλη πλειονότητα του ελληνικού λαού. Εκείνοι συνεχίζουν το αντιεκκλησιαστικό αποδομητικό τους έργο, χωρίς σεβασμό στη μεγάλη πλειονότητα των Ελλήνων που είτε πιστεύουν πολύ, είτε πιστεύουν λίγο, πάντως, έχουν αποδεχθεί τον θεσμό της Εκκλησίας και έχουν γίνει, εκουσίως, μέλη της διά του Αγίου Βαπτίσματος.
 
Οι αποδομητές, επιμένουν, επί το έργον, περιφρονώντας, ειρωνευόμενοι και πολεμώντας, με αθεϊστικό φανατισμό, μία και μόνον θρησκευτική πίστη, την ορθόδοξη, υποτιμώντας, όμως έτσι, το πιστεύω των διαφορετικών συμπολιτών τους, που είναι μέλη της ορθόδοξης Εκκλησίας. Ωστόσο, συναντιούνται, τυπικά και υποκριτικά, με εκπροσώπους της Εκκλησίας και συμμετέχουν σε εκκλησιαστικά δρώμενα, προσπαθώντας, έτσι, να δείξουν ένα δήθεν διαλλακτικό πρόσωπο με πολιτικό πολιτισμό. Στην πραγματικότητα, όμως, όλα τα πολιτικοϊδεολογικά  τους οράματα και προγράμματα περιέχουν τη ριζοσπαστικότητα και τη ρήξη με το παρελθόν, την ιστορία και την παράδοση της χώρας. Ωστόσο, βασιζόμενοι στα ριζοσπαστικά τους ιδεώδη και εισάγοντας ξανά στον πολιτικό διάλογο, το θέμα: διαχωρισμός Εκκλησίας – Πολιτείας, δείχνουν ότι δεν σέβονται και περιφρονούν, ταυτόχρονα, όλα όσα προσέφερε η Εκκλησία στο παρελθόν και όσα -μόνο εκείνη- μπορεί να προσφέρει, αν χρειαστεί, στο παρόν και στο μέλλον της χώρας.
Αν και οι ιδεολογικές αφετηρίες τους βρίσκονται μέσα στην ελληνική πολιτική σκηνή, αλιεύοντας οπαδούς, δείχνουν πως δεν τους ενδιαφέρει, που τα εμπόλεμα σχέδιά τους εναντίον της Εκκλησίας είναι, εκτός των άλλων, μη δημοκρατικά, αφού  η συνείδηση του «Δήμου» των Ελλήνων, διαχρονικά, είναι ζυμωμένη εντός της αδιάσπαστης ενότητας Ορθοδοξίας και Ελληνισμού. Αυτήν την αδιάσπαστη σύνδεση τη γνωρίζουν όσοι είναι αληθινοί Έλληνες Ορθόδοξοι Πατριώτες και, πέραν της πίστεως, σέβονται και αναγνωρίζουν, στο όνομα της επιστημονικής αλήθειας αλλά και της Δημοκρατίας, την Μητέρα Εκκλησία για τη διαχρονική της προσφορά προς το Ρωμαίϊκο. Πολύ καλύτερα, όμως, το συνειδητοποιούν και το ομολογούν εκείνοι, που έχουν επίγνωση της περιόδου της Τουρκοκρατίας και των άλλων ιστορικών συμφορών του γένους μας,  όπου οι πρόγονοί μας ήξεραν ότι, τότε, που «όλα τά σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», είχαν μόνον μια και μοναδική αρχή, έναν προστάτη και βοηθό, που τους στήριζε, υλικά και πνευματικά, και αυτή ήταν η Εκκλησία. Αυτή η σύσσωμη φωνή των ενδόξων προγόνων μας, που μέσα από τόσους αιματηρούς και μαρτυρικούς αγώνες, μας παρέδωσαν την Ελλάδα ελεύθερη, εκφράζει την πατριωτική μαρτυρία και μας θυμίζει την αξία και την προσφορά  της Εκκλησίας, που οι ίδιοι βίωσαν αλλά και τη βαθύτατη ευσέβειά τους απέναντι στην ορθόδοξη Εκκλησία, βιώνοντας και εκτιμώντας, εκ του σύνεγγυς, την πολύπτυχη και αποφασιστική συμβολή της στους αγώνες για την ελευθερία της Ελλάδας.
Ο Άνθιμος Γαζής, αναγνωρίζοντας από την προσωπική του εμπειρία, εκτός όλων των άλλων, τον εμπνευστικό ρόλο της ορθόδοξης πίστεως στην απελευθέρωση της Ελλάδος, αναφέρει πως «ό, τι και αν εκάμαμεν, είτε εγώ, είτε οι συνάδελφοί μου, είτε ως εταίροι, είτε ως αγωνισταί, ήτο έμπνευσις και έργον της Θείας Προνοίας, και ουδέν ηθέλομεν πράξει, άνευ της εμπνεύσεως ταύτης».
Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός διακήρυττε ότι «το Ελληνικόν Έθνος, αφ’ ού υπέκυψεν εις τον βάρβαρον και σκληρότατον ζυγόν της Οθωμανικής τυραννίας, υστερήθη, όχι μόνον την ελευθερίαν του, αλλά και παν είδος μαθήσεως… και ήταν ενδεχόμενον να εκλείψει διόλου από το Έθνος η Ελληνική γλώσσα, εάν δεν την διέσωζεν η Εκκλησία, προς ήν οφείλεται και κατά τούτο ευγνωμοσύνη».
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, σημείωνε ότι «χωρίς αρετή και θρησκεία δεν σχηματίζεται κοινωνία, ούτε βασίλειον».
Ο Ιω. Καποδίστριας, έγραφε: «Η χριστιανικὴ θρησκεία εσυντήρησε εις τους Έλληνας και γλώσσαν και πατρίδα και αρχαίας ενδόξους αναμνήσεις και εξαναχάρισεν εις αυτούς την πολιτικήν ύπαρξιν, της οποίας είναι στύλος και εδραίωμα… Το πρώτιστον και ουσιωδέστατον των χρεών της ελληνικής κυβερνήσεως είναι να προμηθεύσει εις το έθνος την διδασκαλίαν της πίστεως».
Ο Αδ. Κοραής, πέραν όλων των άλλων αμφισβητούμενων θέσεών του, διακήρυττε ότι «μόνον του Ευαγγελίου η διδαχή εμπορεί να σώσει την αυτονομίαν του Γένους».
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συμβούλευε, με περηφάνια, τις νέες γενιές: «Νέοι, πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος…»
Ο Παπαφλέσσας, επίσης, παράγγελνε: «Έλληνες, ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ’ αυτά τα δύο σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του Χριστού».
Επίσης, το περιεχόμενο του όρκου κάθε Ιερολοχίτη αποδεικνύει ότι οι αγωνιστές της ελευθερίας ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους, επενδύοντας στην αλληλένδετη σχέση Πίστεως και Πατρίδας: «…Ως Χριστιανός ορθόδοξος και υιός της ημετέρας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, ορκίζομαι να διαμείνω πιστός εις την Θρησκείαν μου και εις την Πατρίδα μου. Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέρα ρανίδα του αίματός μου υπέρ της Θρησκείας και της Πατρίδος μου. Να χύσω το αίμα μου, ίνα νικήσω τους εχθρούς της Θρησκείας μου ή να αποθάνω, ως Μάρτυς, δια τον Ιησούν Χριστόν…».
Αργότερα, ο σπουδαίος Φ. Κόντογλου υπογράμμιζε: «Η Ελληνική επανάσταση είναι η πιο πνευματική επανάσταση που έγινε στον κόσμο. Είναι αγιασμένη. Κανένας λαός δεν έχυσε τόσο αίμα για την πίστη του Χριστού, όσο έχυσε ο δικός μας, από καταβολή του Χριστιανισμού ίσαμε σήμερα».
Στην ιστορική έρευνα, φαίνεται ότι εκείνοι που επιδίωκαν, με μανία, να διαρρήξουν αυτόν τον ιερό σύνδεσμο ενότητας και συνοχής Εκκλησίας – Πατρίδας (γένους), με στόχους αφελληνιστικούς, ήταν οι Μουσουλμάνοι, κατά την Οθωμανική δουλεία, και, φυσικά, δεν το κατάφεραν.
Οι σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας έχουν τη δική τους ιστορία, καθώς υπήρχαν από την εποχή του Βυζαντίου, ως σχέσεις συναλληλίας και λειτουργούσαν σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης, συνεννόησης, αλληλοσεβασμού και αλληλοβοήθειας.
Τα τελευταία χρόνια, τόσο το ελληνικό Σύνταγμα όσο και ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος, ρυθμίζουν τις ειρηνικές και δημιουργικές αυτές σχέσεις, προς όφελος και των δύο φορέων αλλά και ολόκληρου του ελληνικού λαού, διατηρώντας ακέραιους τους διαχρονικούς πνευματικούς τους δεσμούς. Στο πλαίσιο αυτό, τα ιδεοληπτικά πυροτεχνήματα κάποιων ριζοσπαστών πολιτικών, για διαχωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας, δείχνουν ότι δεν έχουν εκτιμήσει πως οι βολές τους είναι άστοχες. Και τούτο, διότι, στην ουσία, απευθύνονται σε έναν λαό, που αγαπά την πρόοδο, αλλά όχι την ψεύτικη και αρρωστημένη, εκείνη που επιδιώκει την ανατροπή και εκρίζωση του ένδοξου παρελθόντος και των ιερών και ευσεβών παραδόσεων του γένους μας, καθώς αισθάνονται τους ζωντανούς, ακλόνητους, βαθύτατους και άρρηκτους ιστορικούς και πνευματικούς δεσμούς, που ενώνουν την πολιτική του υπόσταση με την εκκλησιαστική του συνείδηση και ύπαρξη. Εξάλλου, όταν μιλούν για χωρισμό Εκκλησίας – Πολιτείας, δεν μας έχουν εξηγήσει, πώς θα μπορέσει ο Έλληνας - Χριστιανός να μοιράσει και να διαχωρίσει τον εαυτό σε δύο κομμάτια, τον εκκλησιαστικό, ως μέλος της Εκκλησίας από τον πολιτειακό, ως πολίτης. Όμως, το μόνο που καταφέρνουν οι πολιτικοί αυτοί είναι να αποκαλύπτουν την πολιτική αλλά και πνευματική τους ένδεια και αναξιότητα, καθώς δείχνουν, αφενός, ότι δεν τιμούν όσα σέβεται και τιμά η πλειονότητα του ελληνικού λαού και, αφετέρου, φανερώνουν την πρόθεσή τους να ορφανέψουν, τελικά, τους Έλληνες από τις ιστορικές και πνευματικές τους ρίζες, να τους αφήσουν, χωρίς ιερές μνήμες, χωρίς αρχές και πρότυπα, χωρίς, δηλαδή, τις ηθικοκοινωνικές και πνευματικές βάσεις του ελληνικού έθνους, με τις οποίες, ως τώρα, τροφοδοτούνται, πνευματικά, τόσο οι νέοι, όσο και ενήλικες Έλληνες, στο πλαίσιο της δικής τους ελληνορθόδοξης ιστορικής συνείδησης.  
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, με κάθε μέσο και με κάθε μορφής θυσία, συμμετείχε και συνέβαλε, διαχρονικά, με όλες τις υλικές και πνευματικές της δυνάμεις, σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες της Πατρίδας. Φαίνεται ότι οι σύγχρονοι ερασιτέχνες του πολιτικού γίγνεσθαι, που μάλλον δεν θεωρούν την πολιτική, ως διακονία αλλά ως εκμετάλλευση των πολιτών, έφτασαν σε τέτοιο σημείο αγνωμοσύνης και καταπτώσεως, ώστε να μην θέλουν να επιτρέψουν στην Εκκλησία ούτε καν να συμπορεύεται με την Ελλάδα - Πατρίδα. Προς τούτο, γνωρίζοντας άριστα την ιστορία και τη μελλοντική προοπτική αυτών των δεσμών, ο Φώτης Κόντογλου έγραφε: «Πίστη και Πατρίδα είναι για μας ένα πράγμα. Κι όποιος πολεμά το ένα, πολεμά και το άλλο κι ας μην ξεγελιέται. Η μάνα μας, η πνευματική, είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία μας».
 
https://thriskeftika.blogspot.com